سرویس علمی فرهنگی مرکزخبر حوزه در نخستین روزهای فصل بهار، گوشه ای از شیوه‌های تربیتی سیدبن طاووس نسبت به خانواده خود را تقدیم می‌کند. باشد که با قالبی از رفتار این بزرگان، از ورود رنگ و بوی زندگی سرد و بی رغبت غربی، به کانون گرم خانوادگی در اسلام جلوگیری کنیم.

مرحوم سید بن طاووس در کتاب «الامان» خود می‌گوید: ‌قبل از مسافرت، خانواده را جمع می‌کنم و آنها را بر مواظبت آنچه در حضور من انجام می‌دادند، سفارش می‌کنم؛‌یعنی خواندن نمازها در اول وقت، قرائت قرآن،‌حفظ و صیانت از خانه و اسباب آن به قدر امکان را به آن ها توصیه می‌کنم و بعد به آنها یادآور می‌شوم. خدا حاضر و ناظر شماست. توجه و مراقبه بر حضور خداوند و اینکه در پیشگاه او می‌باشید مهمتر از توجه به حضور من در نزد شما است.

از آن‌جایی که جناب سید از حامیان و پاسداران قرآن بوده است و جانش با قرآن معیت داشته و خود حافظ و مسلط بر قرآن کریم بوده است؛ به فرزندش محمد و علی و همه کسانی که ارشادات او را می‌پذیرند می‌گوید: جمیع قرآن را حفظ کن.  در اثر  اهتمام ایشان به قرآن کریم دختر اول ایشان به نام «شرف الاشرف» در سن دوازده سالگی حافظ کل قرآن بوده و درباره دختر دومش فاطمه گوید:‌ قبل از نه سالگی حافظ قرآن گردیده است.

ایشان به جهت اهتمام بر تربیت فرزندان؛ کتاب کشف «المحجة لثمرة المهجة» را تالیف کرده اند که از کتب نفیس و کم نظیر می‌باشد.

مرحوم سید در کتاب خود خطاب به فرزندش می‌فرماید: ای فرزندم محمد! تو در روز سه‌شنبه نهم محرم سال 634 دوساعت و پنج دقیقه از روز گذشته به دنیا آمدی و من در آن وقت به جهت زیارت عاشورا در کربلا بودم وقتی خبر ولادتت را شنیدم در پیشگاه خداوند با ذلت و انکسار به‌ جهت شکر گذاری ولادتت ایستادم و تو را به امر خداود جل جلاله، بنده و متعلق به مولایمان مهدی (ع) قرار دادم و از آن به بعد در حوادثی که برای تو اتفاق افتاده احتیاج به حضرت پیدا کرده ایم و آن حضرت را بارها در خواب دیده‌ام و ایشان متولی برطرف کردن حوائج تو شده است، ایشان در حق ما و تو نعمت بزرگی داده است،‌ که قابل وصف نیست.

توجه به روز تکلیف پسران

یکی از کارهای سید نسبت به فرزندانش، اعتماد و اهتمام به روزی است که مکلف می‌شوند و عید گرفتن آن روز می‌باشد، قابل توجه اینکه ایشان روز تولد پسرش را عید نمی‌گیرد. بلکه روز بلوغ و به شرف تکلیف در آمدن او را عید می‌گیرد که قابل خطاب به خداوند شده و قلم تکلیف بر او جاری شده است.

ایشان می گوید:‌ای فرزند من محمد! چون به زمانی رسیدی که خداوند تو را به کمال عقل مشرف کرد و خداوند توانایی صلاحیت بخشیدن به تو برای همنشینی و گفتگوی با خودش و ورود به محضر مقدس او برای اطاعتش را دارد، آن وقت و لحظه را ثبت کن و محفوظ بدار،‌ زیرا افضل اوقات اعیاد است و در هر سالی از سال‌ها که خداوند عمر با برکت تو را به تاریخ برساند، شکر خدا را تجدید کن و صدقات و خدمات برای خداوند بخشنده عقل و خرد به جای آور، زیرا که او تو را بر شرف دنیا و آخرت راهنمایی کرده است.

و بدان که خواهر تو (شرف الاشرف) را کمی پیش از آنکه به سن بلوغ برسد به نزد خود خواندم و آنچه از احوال او میدانستم که خداوند به او اجازه داده‌است تا در خدمت او با کم و زیاد قیام کند؛ برای او شرح دادم و آنرا در کتاب «البهجة لثمرة المهجة» ‌ذکر کرده ام.

وی در ادامه گوید: اگر خداود همانطور که مرا عادت داده است که در رحمت و عنایت او به سر برم زنده باقی گذارد، من روز بلوغ تو را که مشرف به شرف تکلیف می‌شوی عید می‌گیرم و یکصد و پنجاه دینار تصدق می‌دهم که در مقابل هر سال از عمر تو ده دینار واقع شود، زیرا که مال،‌ مال اوست و من مملوک او هستم و تو هم بنده او هستی؛‌پس ما این مال را مصرف می‌کنیم در آن جایی که خداوند دوست دارد در آن‌جا مصرف شود.

لازم به ذکر است که جناب سید در وقت بلوغ پسرشان زنده بوده اند و کتابی بنام «التشریف بتعریف وقت التکلیف» نوشته و تصمیم می‌گیرند دستورات این کتاب را در جشن تکلیف فرزندانشان اجرا کنند.

اهمیت به میلاد معصومین در جمع خانواده

یکی دیگر از کارهای سید، اهمیت دادن به روزهای ولادت معصومین(ع) به خصوص در جمع خانواده بوده است.

ایشان در کتاب اقبال گوید:‌ هر روزی که در آن یکی از ائمه (ع) به دنیا آمده است آن روز، روز نعمت بزرگی است و باید در آن روز مشغول شکر و ثناء خداوند بود. و به مناسبت روز هفده ربیع‌الاول روز ولادت حضرت رسول(ص) می گوید: باید توجه داشته باشی که روز ولادت خاتم الانبیاء (ص) در نزد تو کمتر از هیچ روز ولادت دیگری نباشد، بلکه با ارزش ترین روز ولادت در نزد تو روز ولادت حضرت باشد و در این روز با دادن صدقات و خواندن نماز شکر به خدا تقرب بجوی.

این روز،‌ روز سرور و شادمانی و تبریک گویی است. فضل این روز را بر سائر ایام اظهار کن به صورتی که قلوب اطفال و زنان به عظمت این روز آشنا شود تا به حدی که خوشحالی و سرور در این روز طبیعت آن‌ها گردد، که این طبیعت برای دنیا و آخرتشان مفید و نافع خواهد بود.